Dlaczego zboża ozime wysiewa się jesienią?

Zboża ozime są w Polsce niezwykle popularne i chętnie wysiewane przed rolników – stanowią zdecydowaną większość upraw, ponieważ ceni się je za odporność na suszę i wysokie plony. Wśród tego rodzaju zbóż niepodzielnie króluje pszenica, a na drugim miejscu plasuje się pszenżyto. Jak powszechnie wiadomo, rośliny ozime wysiewa się jesienią. Dlaczego ma to tak duże znaczenie i jaki termin jest optymalny dla poszczególnych gatunków? O tym będzie dzisiejszy wpis.

Krótka charakterystyka zbóż ozimych

Oziminy to jednoroczne lub dwuletnie rośliny uprawne, którym do pełnego rozwoju niezbędny jest kilkutygodniowy okres niskich temperatur (między 0 a 10°C). W tym czasie w roślinach zachodzą procesy jarowizacji – pod wpływem chłodu dochodzi do przemian biochemicznych, które skutkują pobudzeniem do kwitnienia. Mówiąc prościej, gdy zboże ozime nie zazna niskiej temperatury, nie wytworzy kwiatów, a w konsekwencji nie wyda ziarna. Do zbóż ozimych zaliczamy – poza pszenicą i pszenżytem – także jęczmień, rzepak i żyto.

Kiedy jest najlepszy czas na wysiew?

Zalecane terminy wysiewu zbóż ozimych różnią się w zależności od gatunku zboża oraz warunków klimatycznych w danym regionie. Często rolnicy bazują na swoim doświadczeniu z poprzednich lat oraz prognozowanych temperaturach – łagodne zimy sprawiają, że siew niektórych zbóż ozimych można opóźnić. Trzeba jednak uważać, ponieważ zarówno zbyt wczesny, jak i zbyt późny siew jest niekorzystny i może negatywnie wpłynąć na wysokość plonów. Zasada jest taka, że rośliny ozime muszą mieć czas na pełny rozwój przed nastaniem mrozów. 

Kalendarz wysiewu zakłada następującą kolejność (wcześniej na wschodzie, najpóźniej na zachodzie i południu Polski):

• jęczmień ozimy – od 5 do 20 września;
• pszenżyto – od 10 września do 5 października;
• żyto – od 5 do 30 września, a nawet początku października (Pomorze Zachodnie);
• pszenica – od 15 września do 10 października.

Trzeba jednak pamiętać, że terminy te są orientacyjne i ruchome, a zalecenia różnią się w zależności od typu terenu (podgórski, równinny, nadmorski itp.).